Taal bouwt op wat je lief is of maakt meer kapot dan je lief is
Al sprak ik de talen van alle mensen en die van de engelen – had ik de liefde niet, ik zou niet meer zijn dan een… Het komt er eigenlijk op neer dat je dan beter je mond kan houden.
De afgelopen dagen heb ik ontdekt dat ik veel (ver)oordelende taal gebruik naar anderen en naar mezelf. Als je me een beetje kent, zou je dit niet achter mij zoeken, daarom is het ook voor mezelf een ontluisterende openbaring.
Dat woorden kracht hebben om op te bouwen of af te breken, dat wisten we al. Maar dit reikt veel verder dan ik zelf had gedacht. Tijd dus om hier bij stil te staan en meer eerlijke en verbindende taal te gaan gebruiken, zodat we onszelf en de ander kunnen opbouwen en niet afbreken. Dat er nabijheid ontstaat en geen afstand.
Wat is dan oordelende taal? Ter illustratie de volgende voorbeelden:
- Nou Andrea, dat had je wel wat beter aan kunnen pakken
- Wees niet zo streng voor jezelf, niemand is volmaakt
- Dat had ik al 10 keer sneller gedaan
- Ik vind het zo vervelend dat jij….
- Die automobilist kan echt niet rijden
- Ze zou nu toch wel over haar verdriet heen moeten zijn
- Waarom heb je dat nou zo aangepakt?
- Ik voel me door jou niet begrepen
Voel je ‘m al een beetje? Het (ver)oordelen van anderen en jezelf zit in zoveel dingen. En vooral zin 4 en 8 zijn verkapte oordelen, want je begint toch met ‘ik’. ‘Dat is toch goed?’ ‘Het bij jezelf houden en met jezelf komen?’ Maar realiseer je wel dat de ontvanger zich geoordeeld voelt, door de toevoeging ‘dat jij’ en ‘door jou’. De ontvanger hoort: ‘Ik doe het fout of niet goed genoeg’. Het is taal die schuld en schaamte oproept bij de ontvanger. Het zet de ander klem. En als je je klem voelt zitten kan je of aanvallen of je onderwerpen. Voor een goede relatie is beide niet echt handig.
Ook zelfkritiek roept schuld en schaamte op bij onszelf en kan ons ontzettend klem zetten. Het trekt het leven uit je. Ik denk bijna: ‘Help, taal kan veel kapot maken’. Vandaar dat ik begon met de tekst uit Korintiërs. Liefde of mededogen voor onszelf en de ander is wat er nodig is, voordat we taal gaan spreken en contact maken. We willen taal gebruiken om te spreken van hart tot hart, niet van hard tot hard.
Als ik bovenstaande zinnen ga omzetten naar communicatie vanuit behoefte, dus vanuit het hart en gevoel, dan gebruik ik eerlijke taal en kom ik op de volgende zinnen:
- Nou Andrea, dat had je wel wat beter aan kunnen pakken
Ik voel me teleurgesteld. Ik wilde helpen, maar dat werd niet geaccepteerd. En het maakt me ook verdrietig dat mijn poging daartoe niet wordt gezien. Blijkbaar had die persoon een behoefte, waar ik geen oog voor had. Dat creëert nu afstand. Daar wil ik de volgende keer meer bewust van zijn - Wees niet zo streng voor jezelf, niemand is volmaakt
Het klinkt alsof je op meer had gehoopt en dat je daar gefrustreerd over bent - Dat had ik al 10 keer sneller gedaan…
Als ik wil dat het anders gebeurd, moet ik het zelf doen of stoppen met klagen. Ik ben wel blij dat de ander me helpt - Ik vind het zo vervelend dat jij op de bank gaat zitten als je thuis komt
Als ik thuiskom en ik voel me moe dan wil ik even op de bank zitten. Ik vind het fijn als jij dan start met koken. Of: ik zou het fijn vinden als je me zou helpen, want dan voel ik me gezien en gewaardeerd - Die automobilist kan echt niet rijden
Ik voel me onveilig als anderen op zo’n manier rijden waar ik van schrik. Ik hou niet van gevaren op de weg. - Ze zou nu toch wel over haar verdriet heen moeten zijn
Ik voel me onzeker worden als ik bij haar ben, omdat ik niet zo goed weet wat ik nog moet zeggen. Of: Ik zou graag ook over anderen dingen praten met haar, want het verdriet voelt zwaar en maakt me moedeloos - Waarom heb je dat nou zo aangepakt?
Ik wilde graag dat…. zou het nog mogelijk zijn om… Of: Ik zie dat jij het zo hebt gedaan, mijn behoefte was om… - Ik voel me door jou niet begrepen
Ik hoop altijd dat je met met één zin al begrijpt en dan kan ik ongeduldig worden, omdat ik verlang naar je begrip
Als we onszelf of de ander oordelen, zeggen we eigenlijk iets over onze eigen waarden en (soms nog onbewuste) behoeften. We uiten het alleen niet zo. Blijkbaar vinden we met onze behoefte komen een uiting van zwakte? Komt dat door het woord ‘behoeftig’? We willen niet afhankelijk en kwetsbaar zijn?!
Dus is het makkelijker en een beschermingsmechanisme om met oordeel, boosheid, irritatie of verwijt te komen. Gebruik ze vanaf nu als signaal om na te gaan wat je eigen unieke verlangens zijn en communiceer van daaruit. Dan wordt het ongeveer zo’n zin: ‘Ik voel mij / ik ben… omdat ik behoefte heb aan…’.
Door de te komen met je gevoel, je behoefte en van daar uit je verzoek, spreek je verbindende en eerlijke taal. Het is taal die in eerste instantie iets zegt over jezelf of nieuwsgierig is naar de ander. Het is taal met compassie voor jezelf en de ander.
En eerlijk: ik ben ook nog zoekende hierin. Dan sta ik soms letterlijk stil en denk ik:
- stap 1: ‘wat voel ik hier werkelijk bij? (en dan onder de boosheid of irritatie gaan!)
- stap 2: wat is mijn behoefte die uit dit gevoel spreekt?
- stap 3 is dan: ‘hoe ga ik het formuleren zodat overkomt wat ik werkelijk bedoel’. Wat is mijn eigenlijke verzoek?
Ik ben benieuwd of je andere gesprekken gaat krijgen als je dit gaat toepassen. Laat het me weten, want dat vind ik leuk om te horen. Denk je interessant maar hoe? Maak kans op een gratis Click&Connect gesprek, waarin we samen nagaan hoe we jouw gedachten, gevoelens en behoeften kunnen vertalen naar taal die verbindt.
Lopen jullie gesprekken uit op verwijt en verdriet. Wacht dan niet langer en neem ook contact op. Via Click&Connect. We gaan aan de slag om dit destructieve patroon te stoppen.
Over deze interessante en waardevolle taal heb ik ook een podcast gemaakt. Deze is te beluisteren via: Podcast – Taal bouwt op wat je lief is
